Współczesne rosyjskie imiona odojcowskie (otczestwa) biorą swój początek od patronimików, stosowanych na Rusi. Ruskie imiona odojcowskie pojawiły się w X wieku. Pierwsza wzmianka o patronimikach pochodzi z 945 roku. Do XIII stulecia częstotliwość używania imion odojcowskich była znikoma.
We współczesnych kulturach wywodzących się z Rusi Kijowskiej imiona odojcowskie funkcjonują na zasadzie drugiego imienia, nie zastępują nazwiska. Niemniej jednak znane są nazwiska pochodzenia patronimicznego funkcjonujące jako typowe, dziedziczone z pokolenia na pokolenie, np. Wasiliew, Iwanow, Michajłow.
Zasady tworzenia patronimików ukraińskich i białoruskich prawie nie różnią się od zasad rosyjskich.
Męskie imiona odojcowskie
Forma męskiego patronimika w języku ruskim z końcówką -icz była w użyciu u rodów bojarskich Rusi Kijowskiej i Księstwa Moskiewskiego: na przykład Jarosławicz, Wsiesławicz, Dobrynicz. Niższe warstwy nie miały pozwolenia na dodawanie imienia ojca do własnego.
Od XV wieku za szczególny przywilej uznawano dodanie do imienia ojca końcówki -wicz: Jarosławowicz, Wsiesławowicz, Dobrynowicz. Takie wyróżnienie otrzymywało się od cara za szczególne zasługi. Na przykład, w 1610 roku car Wasyl Szujski, w podzięce za pomoc kupców Stroganowych w przyłączeniu Uralu i Sybiru do państwa moskiewskiego, wydał pozwolenie Maksymowi i Nikicie Stroganowym oraz ich potomkom dodawać końcówkę -wicz. W XVII wieku Stroganowowie byli jedynymi przedstawicielami kupiectwa posiadającymi taki przywilej.
Patronimiki ludzi z niższych warstw początkowo tworzono przez dodanie krótkiej formy przymiotników dzierżawczych imienia ojca: Iwan Pietrow znaczyło Iwan syn Piotra.
Żeńskie imiona odojcowskie
Patronimiki żeńskie formowane były na dwa sposoby, przy czym w obu przypadkach powstawały w oparciu o regułę tworzenia imion odojcowskich ludzi z niższych warstw.
-
- Patronimiki męskie, kończące się na spółgłoskę przekształcano na formę przymiotnika dzierżawczego i dodawano końcówkę -na: Borys-Borysow-Borysowna, Andriej-Andriejew-Andriejewna (tę formę tworzenia patronimików wraz formą męską można łatwo zapamiętać kojarząc z polskim tytułem król, gdzie syn króla to królewicz, natomiast córka to królewna)
-
- W przypadku, gdy imię męskie kończyło się na samogłoskę, przekształcano je w krótką formę przymiotnika dzierżawczego i dodawano końcówkę -iczna: Łuka-Łukin-Łukiniczna, Foma-Fomin-Fominiczna. Wyjątki stanowią takie patronimiki jak: Nikita-Nikitin-Nikiticzna (nie Nikitiniczna), Sawwa-Sawwin-Sawwiczna (nie Sawwiniczna), Zosima-Zosimin-Zosimowna (nie Zosiminiczna)
